Θεωρία και Ιστορία της Τέχνης (mariza93)

Μαρία Ελισσάβετ Μουτσουρούφη

Περιγραφή

Το μάθημα ''Θεωρία και Ιστορία της Τέχνης'' διδάσκεται σε μαθητές της Α' Γυμνασίου. Αποτελείται από 12 ενότητες Οι ενότητες αυτές αναφέρονται στην εποχή, την αρχιτεκτονική, την πλαστική και την αγγειογραφία κατά την γεωμερική, αρχαϊκή και κλασική εποχή. Στόχος είναι η γνωριμία των μαθητών με τον αρχαίο πολιτισμό και η δημιουργία καλλιτεχνικής συνείδησης.

Ενότητες

Η γεωμετρική εποχή είναι μία περίοδος της αρχαίας ελληνικής ιστορίας που διαρκεί από το 1050 π.Χ. έως το 700 π.Χ. Είναι μια εποχή πολλών αλλαγών τόσο σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο όσο και πολιτισμικό. Ο α’ αποικισμός έρχεται να αλλάξει τις ισορροπίες. Παράλληλα βλέπουμε κάποια δείγματα από την αρχιτεκτονική της εποχής.

Η γεωμετρική εποχή διακρίνεται από ορειχάλκινα ή πήλινα αγαλμάτια μικρού μεγέθους και από την εξαγωγή μεγάλων ποσοτήτων αγγείων. Τα αγαλμάτια αυτά αλλιώς ειδώλια αποδίδονται με την τεχνική της σκιαγραφίας και παριστάνουν συνήθως ανθρώπινες και ζωόμορφες μορφές. Η βαθμίαια ανατομική τους απόδοση γίνεται εμφανής. Η αγγειογραφία διακοσμείται από γεωμετρικά μοτίβα όπως κύκλος, τρίωνα κλπ. σε μαύρο χρώμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο αμφορέας του Ζωγράφου του Διπύλου.

Την Αρχαϊκή Εποχή η κοινωνία μετασχηματίζεται από φυλετική σε πολιτική, η οικονομία παραμένει αγροτική και πραγματοποιείται ο Β΄αποικισμός. Τα κτήρια που ανεγείρονται είναι μνημειακού χαρακτήρα και σχετίζονται με τη λατρεία. Στην ενότητα αυτή παρατίθενται τα είδη των ναών, τα μέρη του ναού και οι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί.

Ο 7ος αι. π.Χ. είναι γνωστός ως ανατολίζουσα περίοδος της αρχαίας ελληνικής τέχνης, επειδή αυτή την εποχή σημειώνεται κατεξοχήν εισροή ανατολικών θεμάτων και κοσμημάτων. Η πλαστική ονομάζεται δαιδαλική και στο πέρασμα του αιώνα έχουμε και την ανάπτυξη της μνημειακής πλαστικής. Βασικοί τύποι της πλαστικής είναι οι Κούροι και οι Κόρες.

Τα μεγαλύτερα κέντρα αγγειογραφίας της Αρχαϊκής Εποχής βρίσκονται στην Κόρινθο και την Αττική. Η γεωμετρική διακόσμηση δίνει τη θέση της στην φυτική. Επίσης εχουμε τις πρώτες μυθολογικές παραστάσεις. Αυτήν την εποχή έχουμε την διάκριση της αγγειογραφίας σε μελανόμορφο και τον ερυθρόμορφο ρυθμό. Ο μελανόμορφος ρυθμός επινοήθηκε από τους Κορίνθιους κεραμείς και ο ερυθρόμορφος από τους Αθηναίους.

 

Την Πρώιμη Κλασική Εποχή έχουμε την άνοδο της τάξης των ναυτικών, εμπόρων και βιοτεχνών, την πτώση της τυραννίδας των Πεισιστρατιδών και τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη. Συγχρόνως πραγματοποιείται η Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία. Αυτές οι συνθήκες επιτρέπουν την ωρίμανση της πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής με κυριότερα οικοδομήματα τον ναό του Δία στην Ολυμπία και της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα. 

Μέσα στο κλίμα πνευματικής και καλλιτεχνικής ευφορίας αποκρυσταλλώνονται τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της καλλιτεχνικής παραγωγής. Η πλαστική των χρόνων από το 480 έως το 450 π.Χ. ονομάζεται πλαστική του αυστηρού ρυθμού και οι μορφές  έχουν αποκτήσει μια σοβαρή έως βαρύθυμη έκφραση. Παράλληλα η ερυθρόμορφη αγγειογραφία της εποχή ονομάζεται αγγειογράφια του πρώιμου ελεύθερου ρυθμού γιατί η απόδοση των μορφών και των συνθέσεων είναι πιο ελεύθερη.

Ενδεικτικό χαρακτηριστικό της Κλασικής Εποχής (4ος αι. πΧ.) για τις κατευθύνσεις της γλυπτικής είναι η απόδοση του τρισδιάστατου καλλιτεχνικού χώρου. Οι ανθρώπινες μορφές αποκτούν βάθος και η κίνηση αποδίδεται πιο έντονα. Παράλληλα η Αττική εξακολουθεί να παράγει ερυθρόμορφα αγγεία, γνωστά ως αγγεία του ρυθμού Κερτς και η μεγάλη ζωγραφική και η τέχνη του ψηφιδωτού γνωρίζουν μεγάλη ανάπτυξη που συνεχίζεται και κατά την Ελληνιστική Εποχή.

Η πνευματική πρωτοτυπία της Αθήνας δικαιώνεται και από την ανέγερση ενός από τα γνωστότερα οικοδομήματα, του Παρθενώνα. Στην ενότητα αυτή γίνεται η περιγραφή του ναού δίνοντας έμφαση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις καινοτομίες του. Πότε κτίστηκε ο ναός; Ποιές οι διαφορές του με τους άλλους ναούς; Επιπλέον ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο ναός του Επικουρείου Απόλλωνα στις Βάσσες της Φιγαλείας στην Αρκαδία.

Μέσα στον υπερμεγέθη ναό του Παρθενώνα περιλαμβάνονται άλλοι μικρότεροι ναοί με πλούσιο γλυπτό διάκοσμο όπως είναι ο ναός της Αθηνάς Νίκης και το Ερέχθειο. Το κάλλος στην ψυχή και το σώμα αποτελούν ιδανικό προς το οποίο αποβλέπουν οι πολίτες, και αυτό προβάλλεται μέσα από την τέχνη της εποχής. Έτσι και η γλυπτική αυτής της εποχής τονίζει τον δυναμισμό των μορφών. Στην παρούσα ενότητα γίνεται η εισαγωγή στην γλυπτική της Ύστερης Κλασικής Εποχής.

Κατά της Ύστερη Κλασική Εποχή οι δύο μορφές που κυριαρχούν στον χώρο της γλυπτικής είναι αυτές του Φειδία και του Πολυκλείτου. Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται μερικά από τα σημαντικότερα έργα της περιόδου, κάποια από τα οποία αποτελούν έργα των προαναφερθέντων και συγχρόνως παρουσιάζονται κάποια δειγματα της αγγειογραφίας. Η αγγειογραφία της εποχής αυτής διακρίνεται από δύο ρυθμούς, τον ελεύθερο ή ωραίο ρυθμό και τον πλούσιο ρυθμό.

Στην τελευταία ενότητα, προς επίρρωση και κατανόηση της αρχαίας ελληνικής τέχνης και εποχής, επιχειρείται μια δημιουργική διάδραση των μαθητών με ψηφιακές εφαρμογές και διατίθεται ένας πολιτιστικός χάρτης, όπου οι μαθητές μπορούν να συλλάβουν και εικονικά που βρίσκονται τα διάφορα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος μνημεία. Τέλος πραγματοποιείται μια ψηφιακή ξενάγηση στο μουσείο της Ακρόπολης.

Ημερολόγιο

Ανακοινώσεις

  • - Δεν υπάρχουν ανακοινώσεις -