Μάθημα : Ασφάλεια στο Διαδίκτυο με απλά λόγια!

Ποια είναι τα προσωπικά μας δεδομένα;

Τα προσωπικά δεδομένα είναι όλες οι πληροφορίες που αναφέρονται σε εμάς. Είναι το όνομά μας, η διεύθυνσή μας, ο αριθμός του κινητού , το σχολείο στο οποίο πηγαίνουμε, τα μέρη όπου συχνάζουμε. Μερικές φορές τα προσωπικά μας δεδομένα αφορούν ιδιαίτερα ευαίσθητα στοιχεία της ιδιωτικής μας ζωής, όπως στο θρήσκευμά μας, στις πολιτικές μας πεποιθήσεις ή στην κατάσταση της υγείας μας. Τα προσωπικά μας δεδομένα αποκαλύπτονται και επεξεργάζονται μέσα από μια σειρά ενεργειών μας στο Διαδίκτυο.

Γιατί είναι σημαντική η προστασία των προσωπικών μας δεδομένων;

Δεν ξέρουμε ποτέ πώς θα χρησιμοποιηθούν οι ιδιωτικές μας πληροφορίες αν βρεθούν σε λάθος χέρια. Διαφυλάσσοντας τα προσωπικά μας δεδομένα  προστατεύουμε την ιδιωτικότητά μας.

Πώς αποκαλύπτουμε προσωπικά μας δεδομένα;

Τα προσωπικά μας δεδομένα αποκαλύπτονται και επεξεργάζονται μέσα από μια σειρά ενεργειών μας στο Διαδίκτυο. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Κατά την πλοήγησή μας στο Διαδίκτυο, το πρόγραμμα περιήγησης καταγράφει τις σελίδες που επισκεπτόμαστε.
• Κατά την  πλοήγησή  μας  στις  διάφορες  ιστοσελίδες,  οι  οποίες  αποθηκεύουν cookies (δηλαδή πληροφορίες όπως όνομα χρήστη, στοιχεία εγγραφής, προτιμήσεις για ψώνια)
• Κατά την εγγραφή μας σε κάποια διαδικτυακή υπηρεσία, όπου καλούμαστε να συμπληρώσουμε σε ηλεκτρονική φόρμα τα προσωπικά μας δεδομένα.
• Όταν κατεβάζουμε κάποια εφαρμογή.
• Κατά την  κοινοποίηση  πληροφοριών  στα  διάφορα  κοινωνικά  δίκτυα  (π.χ., φωτογραφίες, βίντεο, σχόλια).
• Όταν δεν έχουμε το προφίλ μας στα κοινωνικά δίκτυα ιδιωτικό, τότε ο οποιοσδήποτε έχει πρόσβαση στα δεδομένα μας.
• Όταν στέλνουμε ηλεκτρονικά μηνύματα, όταν συμμετέχουμε σε ομάδες συζητήσεων και όταν δημιουργούμε ή χρησιμοποιούμε ιστολόγια ή κοινοποιούμε την τοποθεσία μας.

Ιδιωτικότητα

Στα κοινωνικά δίκτυο η ιδιωτικοτητά μας επηρεάζεται από άλλους, αλλά και η ιδιωτικότητα των άλλων εξαρτάται από εμάς. Δείτε ένα βίντεο από το FriendlyScreens μεταφρασμένα στα ελληνικά, για το αν πραγματικά έχουμε ιδιωτική ζωή στο διαδίκτυο

Η ασφάλεια βασικός τρόπος προστασίας της ιδιωτικότητάς μας

Προκειμένου να προστατέψουμε τον εαυτό μας, τις πληροφορίες μας και τις συσκευές μας πρέπει να κάνουμε μερικά απλά κι έξυπνα πράγματα, όπως να χρησιμοποιούμε κλείδωμα οθόνης στα κινητά μας, να προσέχουμε να μη βάζουμε προσωπικές πληροφορίες σε ξεκλείδωτες συσκευές που μπορούν να χαθούν ή να κλαπούν και, πάνω απ’ όλα, να δημιουργούμε δυνατούς κωδικούς πρόσβασης.

Για να φτιάξουμε έναν δυνατό κωδικό πρόσβασης θα χρησιμοποιήσουμε μια λέξη ή μια φράση που είναι εύκολο να τη θυμόμαστε εμείς αλλά δύσκολο να την μαντέψουν οι άλλοι. Άρα δε θα πρέπει να βάλουμε σε καμία περίπτωση το όνομά μας ή την ημερομηνία γέννησής μας ή κάτι τόσο προφανές. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τουλάχιστον 8 χαρακτήρες, γράμματα αριθμούς και σύμβολα και σε κάθε σημαντικό λογαριασμό θα πρέπει να χρησιμοποιούμε διαφορετικό κωδικό.

Να θυμόμαστε ότι οι κωδικοί μας είναι σαν την οδοντόβουρτσά μας: δεν τους μοιραζόμαστε με κανέναν παρά μόνο με τους γονείς μας!

Οι περισσότερες εφαρμογές και τα περισσότερα λογισμικά προσφέρουν τρόπους για να ελέγχουμε τι πληροφορίες κοινοποιούμε σε άλλους και με ποιον τρόπο.

Ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας κατά τη χρήση των κοινωνικών δικτύων είναι να εξασφαλίσουμε ότι το προφίλ μας  είναι ιδιωτικό, που σημαίνει ότι είναι προσβάσιμο μόνο από τους φίλους ή τους ανθρώπους που αποδεχόμαστε ως φίλους μας. Από την  επιλογή «Ρυθμίσεις» (Settings) βρίσκουμε τις ρυθμίσεις ιδιωτικότητας και ασφάλειας που μας επιτρέπουν να ορίσουμε ποιες πληροφορίες μπορούν να είναι ορατές στο προφίλ μας και ποιος μπορεί να δει τις αναρτήσεις μας, τα βίντεό μας ή άλλο περιεχόμενο που κοινοποιούμε.  Είναι σημαντικό να ξέρουμε πώς να αποκλείσουμε κάποιον και πώς να κάνουμε αναφορά αν συμβεί κάτι που μας αναστατώσει/ενοχλήσει. Συνίσταται επίσης να ξέρουμε πώς να αποθηκεύσουμε τις συνομιλίες (στιγμιότυπο οθόνης) προκειμένου να κρατήσουμε αποδείξεις.

Πώς θα είμαι σίγουρος ότι μοιράζομαι φωτογραφίες/βίντεο με ασφάλεια;

Πολλές φορές κοινοποιούμε φωτογραφίες ή βίντεο στο διαδίκτυο χωρίς να το πολυσκεφτόμαστε ή χωρίς να σκεφτόμαστε τι προσωπικά δεδομένα μας αποκαλύπτουμε. Θα πρέπει να έχουμε πάντα στο νου μας πως ο,τι ανεβαίνει στο διαδίκτυο μπορεί να μείνει εκεί για πάντα. Ακόμα και αν εμείς το σβήσουμε δε ξέρουμε ποιος μπορεί να το έχει αποθηκεύσει.  

Κάθε φορά λοιπόν που ανεβάζουμε μια φωτογραφία καλό είναι να σκεφτόμαστε:

• Με ποιον τη μοιράζομαι;
• Ποιος άλλος μπορεί να τη δει;
• Εκείνοι που θα τη δουν τι θα μάθουν για μένα;
• Εκείνοι που θα τη δουν τι θα μάθουν για τους υπόλοιπους που απεικονίζονται στη φωτογραφία; Έχω πάρει την έγκριση να δημοσιοποιήσω μια φωτογραφία όπου απεικονίζονται άλλοι;

• Έτσι θέλω να με βλέπουν οι άλλοι;
• Θα μπορούσε κάποιος να χρησιμοποιήσει αυτό το περιεχόμενο για να με βλάψει;
• Θα αναστατωνόμουν αν κάποιος κοινοποιούσε αυτό το περιεχόμενο σε άλλους;
• Αν έβλεπα αυτή τη φωτογραφία σε 10 χρόνια από σήμερα θα ήμουν περήφανος για αυτήν;

Κι αν κάποιος έχει κοινοποιήσει μια φωτογραφία/βίντεο στην οποία απεικονίζομαι κι εγώ αλλά δεν έχω δώσει την έγκρισή μου;

Καταρχήν θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν έχουμε το δικαίωμα να κοινοποιούμε φωτογραφίες τρίτων χωρίς να έχουμε λάβει πρώτα την έγκρισή τους.

Αν είναι φίλος αυτός που κοινοποίησε τη φωτογραφία, μια λύση θα ήταν να επικοινωνήσουμε μαζί του και να του ζητήσουμε ευγενικά να την κατεβάσει. Αν μας έχουν προσθέσει με ετικέτα σε μια φωτογραφία που δε μας αρέσει, πολλοί ιστότοποι κοινοποίησης φωτογραφιών και κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν να αφαιρέσουμε το όνομά μας από φωτογραφίες στις οποίες έχουμε προστεθεί με ετικέτα. Σε κάποια κοινωνικά δίκτυα  μπορούμε επίσης να επιλέξουμε από τις ρυθμίσεις απορρήτου μας να εξετάζουμε τις δημοσιεύσεις στις οποίες έχουμε προστεθεί με ετικέτα πριν δημοσιευτούν στο χρονολόγιό μας.

Επίσης μπορούμε πάντα να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία που διαθέτουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να αναφέρουμε περιεχόμενο και να ζητήσουμε να κατέβει. 

Συμβουλές για την προστασία των προσωπικών μας δεδομένων

• Για την καλύτερη προστασία των προσωπικών μας δεδομένων θα πρέπει πρώτα από όλα να προστατεύουμε τη συσκευή μας, χρησιμοποιώντας προγράμματα τείχους ασφαλείας (firewall) και προστασίας από ιούς (antivirus). Δεν αρκεί μόνο να εγκαταστήσουμε αυτά τα προγράμματα αλλά και να τα ανανεώνουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
• Οι συσκευές μας θα πρέπει να κλειδώνουν με έναν ισχυρό κωδικό πρόσβασης και καλό είναι να χρησιμοποιούμε διαφορετικό κωδικό για κάθε σημαντικό λογαριασμό που διατηρούμε.
• Σκεφτόμαστε πριν αποκαλύψουμε δεδομένα μας. Αν μας έρθει ένα email ή κάποιο μήνυμα που μας ζητούν προσωπικές μας πληροφορίες δεν απαντάμε αν δεν είμαστε σίγουροι ποιος είναι ο αποστολέας και αν είναι δικαιολογημένο να μας ζητάει προσωπικά δεδομένα μας.
• Δεν επισκεπτόμαστε προσωπικές ή σημαντικές ιστοσελίδες όταν χρησιμοποιοήυμε κοινόχρηστους υπολογιστές ή δημόσια Wi-Fi.
• Προσοχή όταν κατεβάζουμε εφαρμογές. Διαβάζουμε τους όρους χρήσης και ενημερωνόμαστε σε ποια δεδομένα μας δίνουμε πρόσβαση και για ποιο λόγο.
• Θυμόμαστε πάντα ότι η καλύτερη προστασία είναι η πρόληψη και ο καθένας μας πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένος και να μην παραχωρεί ανεξέλεγκτα προσωπικές του πληροφορίες.