Βιωματική εκπαίδευση και εμψύχωση ομάδων: εφαρμογές στη σχολική τάξη και στη δια βίου μάθηση

Γενική Περιγραφή

Η καλλιέργεια ορισμένης αντίληψης και άποψης για τον κόσμο που μας περιβάλλει, η ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και η δυνατότητα της αποτελεσματικής επικοινωνίας, παρ΄ όλο που αναφέρονται στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, δεν γίνονται πράξη. Η μαθησιακή διαδικασία παραμένει, σε έναν βαθμό, μηχανική και (ετερο-) καθοριζόμενη από το εκάστοτε πρόγραμμα σπουδών, χωρίς να αφήνει περιθώριο ούτε στους μαθητές, ούτε στον δάσκαλο να αναλάβουν την ευθύνη για την πορεία της μάθησης.

Στη σύγχρονη μαθητοκεντρική διδασκαλία: α) ο μαθητής έχει την ευκαιρία να κινητοποιείται και να διερευνά ιδέες, οικοδομώντας παράλληλα τη γνώση στηριζόμενος σε δικές του προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες, β) η κοινωνική διάδραση και όλοι οι τύποι λεκτικών ανταλλαγών έχουν ιδιαίτερη σημασία για την καλλιέργεια επικοινωνιακών δεξιοτήτων, την ικανότητα συνεργασίας και τη γενικότερη ενδυνάμωση, και γ) η μάθηση αναμένεται να είναι μεστή νοήματος (meaningful) και να επιτελείται αυθεντικά και όχι μηχανικά. Έχει αποδειχθεί ότι μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο διδασκαλίας αναπτύσσεται ένας αυριανός πολίτης με ταυτότητα και δεξιότητες ζωής (life skills) που διαμορφώνουν μια θετική και δραστήρια στάση ζωής.

Το πλέον ενδεδειγμένο πλαίσιο για την καλλιέργεια των παραπάνω δεξιοτήτων είναι εκείνο της βιωματικής μάθησης. Με το βίωμα στο επίκεντρο  η μάθηση αποκτά νόημα, μπορεί να εμπνεύσει και, τελικά, να γίνει κτήμα. 

Στόχοι:

Οι συμμετέχοντες:

• να ενημερωθούν θεωρητικά και πρακτικά για την έννοια της βιωματικότητας και της εμπειρίας στη μάθηση,
• να έρθουν σε επαφή με το «οπλοστάσιο» του δάσκαλου-εμψυχωτή,
• να εξοικειωθούν βιωματικά με ποικίλα ατομικά και ομαδικά παιχνίδια και δραστηριότητες – εφαρμόσιμα στον χώρο της τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης, μαθητών και ενηλίκων,
• να αναπτύξουν την αυτοπεποίθησή τους ως συντονιστές ομάδων,
• να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια τράπεζα δραστηριοτήτων που θα παραχθούν και θα εφαρμοστούν στο πλαίσιο της ομάδας και της πρακτικής άσκησης σε ρητορικούς ομίλους σχολείων.

Βασικές ενότητες:

1. Τι είναι η βιωματική μάθηση
2. Ο δάσκαλος ως εμψυχωτής
3. Η δυναμική της ομάδας και η σημασία καλλλιέργειας της αίσθησης του «ανήκειν»
4. Ομαδικές και ατομικές βιωματικές δραστηριότητες και παιχνίδια γνωριμίας, επικοινωνίας, συνεργασίας (Α΄ και Β΄ επίπεδο)
5. Ομαδικές και ατομικές βιωματικές δραστηριότητες αφήγησης, αυτοσχεδιασμού, θεάτρου, προφορικής και γραπτής έκφρασης, κοινωνικής και συναισθηματικής αγωγής (Α΄ και Β΄ επίπεδο)
6. Τεχνικές ομαδικής παραγωγής ιδεών
7. Κινητοποίηση μαθητών και ενηλίκων που παρουσιάζουν δυσκολίες στη μάθηση ή/και στη συμπεριφορά
8. Δομή και περιεχόμενο προγραμμάτων εμψύχωσης ομάδας (μαθητικής / ενηλίκων)
9. Καθορισμός και προσαρμογή στόχων ανάλογα με τις προσδοκίες της ομάδας
10. Κλιμακούμενη δυσκολία δραστηριοτήτων
11. Διαχείριση ομάδας – Αντιμετώπιση προβλημάτων
12. Εφαρμογές στα αντικείμενα ενδιαφέροντος της ομάδας