ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΙ - Α' ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

HUM242  -  Παρασκευή Γκουζίνη - Μαρία Τσολιά

Αιγός ποταμούς

Η περιοχή Αιγός ποταμοί στον Ελλήσποντο έμεινε στην ιστορία εξαιτίας της καθοριστικής μάχης και ναυμαχίας που δόθηκαν εκεί το Σεπτέμβριο του 405 π.Χ. μεταξύ Σπαρτιατών και Αθηναίων. Η πανωλεθρία των δεύτερων είχε ως αποτέλεσμα περίπου έξι μήνες αργότερα να λήξει ο Πελοποννησιακός Πόλεμος με την παράδοση των Αθηνών. Πολλοί ιστορικοί έχουν προσπαθήσει να πιστοποιήσουν ποια ακριβώς ήταν η θέση των Αιγός ποταμών ως παραλιακής περιοχής, αλλά και κυριολεκτικά ως ποταμών. Πιστεύουν ότι υπήρχαν πράγματι ποταμοί -τουλάχιστον δύο- που οι ροές τους σχημάτιζαν κοντά στις εκβολές τους το σχήμα κεράτων.

Οι περισσότεροι δέχονται σήμερα1 ότι ο αθηναϊκός στόλος είχε κινηθεί αρκετά βορειότερα της Σηστού μέσα στον Ελλήσποντο (δηλαδή στα Στενά των Δαρδανελλίων) και ότι είχε ναυλοχήσει απέναντι από την αρχαία Λάμψακο (σημερικό Lapseki στα τουρκικά). Θεωρούν συγκεκριμένα ότι οι Αιγός Ποταμοί βρίσκονταν εκεί2 που είναι σήμερα οι εκβολές των ποταμών Büyük Dere και Kozlu Dere, λίγο πιο βόρεια από το χωριό Sütlüce που αποτελεί τη δεύτερη πιθανότερη επιλογή.

Ένα επιπλέον επιχείρημα των ιστορικών για αυτή τη θέση είναι ότι βρισκόταν απέναντι από το στόλο των Λακεδαιμονίων στη Λάμψακο και έτσι αν ο αθηναϊκός στόλος κινείτο επιθετικά, δεν θα είχε εναντίον του το ρεύμα του Ελλησπόντου που "κατεβαίνει" τα Στενά.

Το φάρδος των στενών εκεί δεν είναι 2,5 χιλιόμετρα όπως το περιγράφει3 ο Ξενοφώντας που αναφέρει 15 στάδια, αλλά έτσι κι αλλιώς κανένα άλλο σημείο εκεί κοντά δεν έχει τέτοιο φάρδος σήμερα -η ακτογραμμή έχει αλλάξει πολύ μέσα σε 2.400 χρόνια.

Όπως αναφέρει ο ίδιος, οι Αθηναίοι αιφνιδιάστηκαν από το στόλο των Σπαρτιατών και των συμμάχων τους. Ελάχιστοι πρόλαβαν να διαφύγουν. Όσοι δεν σκοτώθηκαν επάνω στα καράβια, καταδιώχτηκαν και εκτελέστηκαν στην ακτή της Χερσοννήσου της Καλλίπολης.